کد مطلب:7604 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » احكام

علت قرار دادن مسأله امامت به شكل توارثي چيست؟

به عنوان مقدمه بايد توجه داشته باشيم كه نبوت و امامت تعييني بوده و از قسم ولايت تكويني وجودي ميباشد. علت روشني كه براي اين مسأله ميتوان بيان كرد اين است كه، اگر ولايت انبياء و اولياي معصوم ( و جانشينان آنان تعييني نبود و اين منصب از مقوله پديدههاي عمومي بود كه براي هر كس وصول به آن مقام امكان پذير باشد:

اولاً، خاتميت پيامبر اكرم ( مورد اشكال قرار ميگرفت.

ثانياً، هر كسي به مقام تقرب ميرسيد ميتوانست ادعاي پيامبري يا امامت داشته باشد.

خلاصه اگر نبوت و امامت ضابطه و ملاك مشخصي نداشت مردم نميتوانستند راهنماي واقعي خود را تشخيص بدهند. به اضافه اينكه پس از اسلام صدها بلكه هزاران اولياء الله ظهور كرده و به مقام شامخ عرفان مثبت رسيده بودند، ولي هيچ يك از آنان ادعاي نبوت يا امامت نكرده است و اگر هم ميكرد پذيرفته نميشد.

در قرآن كريم بزرگترين نعمتهاي جهان هستي نعمت ولايت است كه خداي سبحان از اين نعمت به عنوان عهد ياد كرده است. ميفرمايد اين عهد، بهره هر كسي نيست، يعني ولايت نظير نعمتهاي ظاهري نيست تا هر كس با تلاش و كوشش بتواند آن را بدست آورد:

و اذا ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فاتمهن، قال اني جاعلك للناس اماماً، قال و من ذريتي، قال لاينال عهدي الظالمين. (سوره بقره، 124)

خداوند ابراهيم را مورد آزمايشها قرار داد و او آن آزمايشها را به نهايت و كمال رساند. آنگاه خدا به او گفت من تو را امام قرار ميدهم. ابراهيم گفت آيا از ذريه و نسل من هم؟ جواب آمد كه عهد من به ستمگران نميرسد.آيه نميگويد ظالمان به عهد من دسترسي ندارند تا مفهومش اين باشد كه انسانهاي عادل به عهد خدا دسترسي دارند. بلكه دست عادل نيز بدون اعطاي الهي به اين عهد نميرسد.

زيرا بسياري انسانها عالم و عادل هستند ولي امام و جانشين او نيستند. پس امامت عهد خداست و به تعيين و مسؤليت اوست نه هيچ علت ديگر حتي اصل وراثت.

يعني انسان بايد به حدي برسد كه به اصطلاح يك انسان كامل باشد تا بتواند با تمام وجودش پيشواي ديگران باشد. براي همين هنگامي كه ابراهيم ( درباره ذريه و نسل خود از خداوند پرسش ميكند خداوند متعال ميفرمايند:

لاينال عهدي الظالمين

براي همين شيعه ميگويد، امامتي كه ما ميگوييم به عهده خداست نه بر عهده مردم. خواه از نسل ابراهيم باشد يا نباشد كنار گذاشته ميشوند.

وليكن ميتوان گفت تحقق ارواح نوراني و پاك از هر پليدي از حيث نسل و صلب آباء شرط لازم دريافت ظرفيت بالاي امامت است از اينرو قرآن كريم سلسلة جليله انبياء را به شجرة طيبهاي مثال ميزند (ومثل كلمه طيبه كشجره طيبه)

يعني اين پاكي و طهارت همچون شاخهها و ساقهها به تنه و ريشههايي مربوط ميشود كه تصور تحقق مقام امامت را بدون سلسلة نسب به اصلاب پاك، مانند شاخهاي و ميوهاي منقطع از تنه و ريشه درخت ميسازد كه چنين تصوري باطل است.

بنابراين آنچه توراث خوانده شده و نسبت خانوادگي در آن ديده ميشود. از لوازم اين امر مهم محسوب شده اما كافي نميباشد چنانكه بسياري از اين نسب برخوردار بوده ولي امام نميباشند.

برگرفته از: نرم افزار (CD) ، از دريا به دريا، آثار استاد محمد تقي جعفري(